روابط باکو- تل آویو: تهدید مستقیم منافع و امنیت ایران

البته اسرائیل و جمهوری آذربایجان از سال ۱۹۹۲ روابط نزدیکی داشته‌اند. بعد از فروپاشی شوروی و استقلال آذربایجان، اسرائیل در به رسمیت شناختن آذربایجان جزو پیشگامان بود و سفارت خود را در سال ۱۹۹۳ در باکو افتتاح کرد. با این حال، آذربایجان در طول این سالها با وجود روابط گسترده اقتصادی، تجاری و نظامی با این رژیم و برخورداری از دفاتر تجاری و گردشگری در اسرائیل تا کنون اقدام به افتتاح سفارت در این رژیم نکرده بود؛ چرا که از خشم دیگر کشورهای مسلمان نگران بود و نمی خواست در بین ملتهای مسلمان منفور باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در طی دو سال اخیر اما تحولاتی در عرصه منطقه‌ای رخ داده که هزینه های این اقدام را برای مقامات آذربایجان کاهش داده است. شکل گیری پیمان ابراهیم و عادی سازی روابط دیپلماتیک امارات، بحرین و سودان با رژیم صهیونیستی مهمترین اقدامی بود که با مشارکت بنیامین نتانیاهو(در دوره قبلی نخست وزیر اش) و رئیس جمهور سابق آمریکا(دونالد ترامپ) به ثمر رسید و تابوی رابطه کشورهای اسلامی با اسرائیل را شکست. حال با قدرت یابی مجدد نتانیاهو در انتخابات اخیر سرزمین های اشغالی و احیای اتحاد نانوشته وی با عربستان سعودی، بار دیگر پیمان ابراهیم جانی تازه گرفته و آذربایجان این امر را فرصتی مناسب برای علنی و رسمی کردن روابط غیر رسمی خود با این رژیم دانسته است.

رفع اختلافات، عادی سازی روابط سیاسی و تبادل مجدد سفرا بین اسرائیل و ترکیه(بعد از اخراج سفیر رژیم صهیونیستی از ترکیه در سال ۲۰۱۸) نیز از دیگر عواملی بود که، موانع پیش رو را از سر راه باکو برداشت و مسیر آغاز روابط دیپلماتیک رسمی را برای این کشور هموارتر نمود.

شرایط ناآرام داخلی ایران، لطمه ای که این امر به وجهه و اعتبار منطقه ای و بین المللی کشور زده و البته مشغول شدن دولتمردان ایرانی به مقابله با چالش‌های داخلی، از دیگر دلایلی بوده که سبب شده است تا باکو، بی پروا و یا حداقل با نگرانی کمتر از اقدامات و واکنشهای احتمالی ایران، تصمیم به علنی سازی و آغاز روابط رسمی دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی بگیرد.

بر این اساس روابط اسرائیل و آذربایجان که در طی سه دهه اخیر در انحاء مختلف وجود داشته و در جریان بوده است، حال در مقطع کنونی به شرایطی مهیا رسیده که مقامات آذربایجان را متقاعد نموده است که افتتاح سفارت و علنی ساختن روابط با اسرائیل برای آنها کم هزینه و دارای منافع متعدد خواهد بود. به گزارش موسسه تحقیقات صلح بین‌الملل در استکلهم، ۶۹ درصد تسلیحات وارداتی آذربایجان از ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ از اسرائیل خریداری شده است و این کشور در جنگ اخیر با ارمنستان نیز، به خرید پهپادهای فوق مدرن انتحاری از اسرائیل پرداخته است. در مقابل اسرائیل نیز حدود ۴۰ درصد از نفت مورد نیاز خود را از آذربایجان وارد می کند و البته از موقعیت استراتژیک و خاک این کشور برای ایجاد پایگاه نظامی، نزدیکی به ایران و ایجاد مراکز آموزش گروه های ویژه اعزامی به ایران استفاده می کند.

بر این اساس آغاز روابط رسمی آذربایجان و اسرائیل و افتتاح سفارت باکو در تل اویو، بیشترین خطرات را متوجه امنیت و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران خواهد کرد؛ رژیم اسراییل به ویژه به سردمداری بنیامین نتانیاهو، حامی اصلی تغییرات ژئوپلتیک در شمال ایران است و می کوشد در این مسیر آذربایجان و ترکیه را هم با خود همراه کند و پروژه تجزیه ایران را رقم بزند.

عادی سازی روابط با آذربایجان برای رژیم صهیونیستی به معنای حضور پررنگ تر در خاک این کشور و فروش تسلیحات بیشتر به آن نیز هست و چنین موقعیتی در نزدیکی مرزهای ایران همواره جزو برنامه های راهبردی رژیم صهیونیستی بوده و می تواند برگ برنده های همچون جاسوسی و رصد دائم و اقدامات فوری علیه جمهوری اسلامی، در زمانهای مقتضی را نصیب این رژیم کند. از سوی دیگر تمایل مقامات رژیم اسرائیل به قرار دادن ایران در انزوا و تحمیل فشار همه جانبه بر کشورمان، سبب گسترش کمک این رژیم و تحریک مقامات باکو برای در اختیار گرفتن گذرگاه زنگزور و قطع راه های ارتباطی ایران به ارمنستان و اروپا خواهد شد.

بدین ترتیب به نظر می رسد تا قبل از عملیاتی شدن طرح نمایندگان مجلس آذربایجان مبنی بر افتتاح سفارت این کشور در اسرائیل و توسعه عملیاتی پیمان ابراهیم، دستگاه سیاست خارجی و دیپلمات های کشورمان باید تصمیمات مقتضی در این زمینه را اتخاذ کرده و راهبردهایی برای جلوگیری از افتادن کامل آذربایجان در دامن اسرائیل، تعریف و تدارک ببینند. البته در گام نخست شاید کاربردی ترین راهبرد در مواجهه با این موضوع، تنش‌زدایی و تلاش برای بازگرداندن آذربایجان به جبهه کشورهای اسلامی مخالف اسرائیل از طریق رویکردهای ایجابی و پررنگ نمودن مزایای همکاری های اقتصادی، تجاری، ترانزیتی و حتی نظامی دوجانبه است. بهره گیری از شبکه های اجتماعی و آگاه سازی افکار عمومی مردم آذربایجان و منطقه نسبت به عواقب و تبعات تصمیم نمایندگان پارلمان برای عادی سازی روابط با اسرائیل نیز از دیگر راهکار هایی است که می تواند به واسطه ایجاد جبهه فراگیر ضد اسرائیلی، اثر بخش و مفید باشد. در گام آخر دولت و وزارت امور خارجه می توانند با همراهی و همفکری نهادها و دستگاههای نظامی- اطلاعاتی کشور ، رویکردی اتخاذ کنند که مقامات آذربایجان را از تصمیم خود منصرف کرده و هزینه آغاز روابط دیپلماتیک با اسرائیل را برای این کشور بالا ببرد.

* استاد دانشگاه

۶۵۶۵

کد خبر 1697517

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: عادی سازی روابط رژیم صهیونیستی افتتاح سفارت آغاز روابط

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۴۴۶۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بلینکن: اسرائیل هنوز جان غیرنظامیان رفح را تضمین نکرده است

وزیر خارجه آمریکا با تاکید دوباره بر لزوم حفاظت از جان غیرنظامیان در حمله به رفح، گفت تا وقتی رژیم صهیونیستی طرح معتبری در این راستا اراده نکرده، آمریکا نمی‌تواند از حمله به رفح حمایت کند.

به گزارش ایسنا، «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا با بیان اینکه رژیم صهیونیستی هنوز «طرح قابل‌اعتمادی برای حفاظت از غیرنظامیان» در حمله به رفح ارائه نکرده، گفت: «در نبود چنین طرحی، ما نمی‌توانیم از عملیات نظامی گسترده در رفح حمایت کنیم، زیرا آسیب‌های آن قابل‌قبول نیست.»

پس از آنکه رژیم صهیونیستی از قصد خود برای حمله به شهر رفح خبر داد، انتقادات بین‌المللی نسبت به کشتار غیرنظامیان در جنگ غزه افزایش یافت و فشارها علیه عملکرد دولت بایدن در حمایت از تل‌آویو هم به میزان چشمگیری تشدید شده است.

وزیر امور خارجه آمریکا مجددا به رغم مانع‌تراشی اشغالگران در مسیر تبادل اسیران که چند ماه است با میانجیگری قطری-مصری-آمریکایی مورد مذاکره قرار گرفته است، این رژیم را مبرا کرد و بار دیگر ادعای بی‌اساس خود مبنی بر مانع تراشی حماس در این معامله را تکرار کرد.

بلینکن گفت منتظر موافقت حماس با آتش‌بس و آزادی اسیران صهیونیست هستند و بار دیگر در اظهاراتی جانبدارانه و بدور از واقعیت تنها مانع بین ساکنان نوار غزه و آتش‌بس را حماس دانست.

آنتونی بلینکن در اندیشکده مک‌کین عادی‌سازی با عربستان و تشکیل کشور مستقل فلسطین

بلینکن که این اظهارات را در نشستی با میزبانی «اندیشکده مک‌کین» مطرح کرد، با اشاره به سفر اخیر خود به منطقه و دیدار با «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی، گفت: «او (بن سلمان) تصریح کرد که قصد دارد در مسیر عادی‌سازی روابط (با اسرائیل) گام‌هایی بردارد» اما شروطی دارد.

به گزارش «فرانس ۲۴» رژیم صهیونیستی تمایل زیادی به عادی‌سازی روابط خود با عربستان سعودی دارد و ریاض تشکیل کشور مستقل فلسطین را به‌عنوان یکی از شروط اساسی خود مطرح کرده است. این در حالی است که «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی و چهره‌های راست افراطی در کابینه وی با این امر مخالف هستند.

با این حال، بلینکن با شرط عربستان برای عادی‌سازی روابط گفت آمریکا هم‌زیستی رژیم صهیونیستی و فلسطین را ممکن می‌داند، اما به این شرط که تضمین‌های امنیتی به اسرائیل ارائه شود. به گفته بلینکن، راهکار ۲ دولتی امکان اجرایی‌شدن دارد، اما ابتدا باید به مساله فلسطین رسیدگی کرد. او گفت اگر تضمین‌های امنیتی کارآمد به رژیم صهیونیستی ارائه شود، وجود کشور فلسطین را ممکن می‌داند.

بلینکن در حالی بر تعهد واشنگتن برای تضمین امنیت رژیم صهیونیستی تاکید کرد که از آغاز جنگ غزه تا امروز حدود ۳۵ هزار فلسطینی در حملات نظامیان این رژیم به شهادت رسیده‌اند و بیشتر آن‌ها زن و کودک هستند.

روابط چین و آمریکا

بلینکن همچنین در این نشست به تنش‌های میان آمریکا و چین پرداخت و گفت «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا «مدیریت مسؤولانه» روابط واشنگتن و پکن را یکی از وظایف خود می‌داند.

او در یک کنفرانس خبری در نشست اندیشکده مک‌کین گفت: «حدود یک سال قبل به چین سفر کردم، وقتی که با یکدیگر فاصله زیادی داشتیم. فکر می‌کنم بایدن مدیریت مسؤولانه رابطه با چین را وظیفه خود می‌داند. ما با چین در رقابت تنگاتنگی هستیم و تا وقتی این رقابت عادلانه باشد، آمریکا با آن مشکلی ندارد.»

بلینکن با تاکید بر اهمیت روابط دوجانبه با پکن برای واشنگتن، گفت جلوگیری از بدل‌شدن این «رقابت» به «مناقشه» برای آمریکا بسیار مهم است.

او گفت: «تلاش ما در وهله اول این است که گفت‌وگوهای متداول را در تمامی سطوح برقرار کنیم و برقراری ارتباطات نظامی یکی از مهم‌ترین بخش‌های آن است. ما به دنبال حوزه‌هایی هستیم که حتی بتوانیم با چین همکاری داشته باشیم.»

وزیر خارجه آمریکا با اذعان به اختلافات گسترده میان ۲ کشور، گفت احیای همکاری پکن و واشنگتن می‌تواند به درک تفاوت‌های هر کشور از سوی دیگری کمک شایانی کند.

انتهای پیام

انتهای پیام